Je hebt alles tot in de puntjes geregeld: een uitgebalanceerd dieet, voldoende beweging en jij manifesteert jezelf al helemaal met de nieuwste kinderwagen. Toch blijft het zwanger worden, uit. Misschien heb je er nog niet bij stilgestaan dat stress een grote invloed kan hebben op je vruchtbaarheid. In deze blog leggen we uit waarom stress ervoor kan zorgen dat het moeilijker wordt om zwanger te raken, en hoe je de negatieve effecten van stress kunt verminderen om je vruchtbaarheid te optimaliseren.

Bij mij in de praktijk en in mijn online programma’s zie ik veel vrouwen waarbij stress een grote boosdoener is als het gaat om lastig zwanger worden. Het mooie is dat als we de oorzaak weten, we er ook een hoop aan kunnen doen!

In het kort: waarom stress ervoor kan zorgen dat je minder makkelijk zwanger raakt

• Stress verstoort je hormoonbalans. Dit kan leiden tot onregelmatige of uitblijvende ovulatie.
• Cortisol (je stresshormoon) geslachtshormonen hebben dezelfde bouwstoffen. Cortisol krijgt altijd voorrang.
• Stress kan je darm microbioom uit balans brengen. Je microbioom zorgt voor hormonale stabiliteit en dus beïnvloedt dit je vruchtbaarheid.
• Verschillende factoren zoals mentale stress, verkeerde voeding, slecht slapen, en toxische belasting kunnen stress veroorzaken en daarmee je vruchtbaarheid verminderen.
• Chronische stress kan leiden tot oxidatieve stress, waarbij vrije radicalen schade aanrichten aan voortplantingscellen, wat de kwaliteit van eicellen en spermacellen aantast.
• Stress kan ook de kans op complicaties tijdens je zwangerschap vergroten, zoals miskramen, pre-eclampsie, vroeggeboorte en laag geboortegewicht.
• Naast stress kunnen ook andere factoren zoals je leeftijd, BMI, leefstijl en andere gezondheidsproblemen bijdragen aan moeilijkheden bij het zwanger worden.

Wat is cortisol en hoe werkt stress?

Cortisol is een hormoon dat wordt geproduceerd door je bijnieren als er stress is. Cortisol staat bekend als het “stresshormoon” omdat het je lichaam helpt om te gaan met stressvolle situaties.

Wanneer je stress ervaart, activeert je lichaam de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as). Daardoor wordt cortisol afgegeven. Cortisol verhoogt je hartslag en bloeddruk, geeft energie vrij door je bloedsuikerspiegel te verhogen en onderdrukt functies die niet gelijk nodig zijn, zoals het immuunsysteem en de voortplanting. Zo kan je lichaam zich volledig concentreren op de stressor. Als er een sabeltandtijger achter je staat, is het toch prettig als je lichaam hier scherp op reageert.

Voor de korte termijn zijn verhoogde cortisol levels handig: je bent dan alerter. Als de stress te lang aanhoudt (chronische stress), kunnen je cortisol levels te lang hoog blijven. Dat is niet goed voor je gezondheid én je vruchtbaarheid. Pas als je lichaam zeker weet dat de omgeving veilig genoeg is om een eventueel kindje te kunnen baren, zal je lichaam energie geven aan voortplanting. Het is goed om te weten dat je lichaam niet alleen stress krijgt van een strenge baas, maar ook van slechte voeding. Als je bijvoorbeeld vaak iets eet waar je eigenlijk niet zo goed tegen kunt (zoals vaak bij gluten), kan dit stress geven voor je systeem.

Voordat je verdergaat… 

In mijn nieuwsbrief help ik je wekelijks in 5 minuten met je body & mind. Ik geef je mijn beste tips om je hormonen in balans te krijgen, ik leer je trucs die je direct kunt toepassen in de supermarkt en ik laat je zien je hoe je écht goed kunt eten, zonder dat het veel werk is. 

Herken je dat gevoel van continue chaos in je hoofd? Je springt van het ene naar het andere en hebt nooit écht rust. Mijn gratis meditatie van 10 minuten is speciaal gemaakt voor drukke moeders zoals jij. Even geen moeten, alleen maar ademhalen en opladen. Download hem gratis en voel je direct lichter. (LINK)

<<<Voeg banner meditatie in>>>

Heeft stress invloed op je ovulatie en vruchtbaarheid?

Bij chronische stress kan je lichaam niet goed functioneren omdat de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as) voorrang krijgt boven de hypothalamus-hypofyse-gonadale-as (HPG-as). Geen zorgen, ik ga je hier niet voor overhoren. Je hoeft alleen te onthouden dat je lichaam meer gefocust is op overleven dan op voortplanten. Je ziet dat goed op de afbeelding hieronder.

Als jouw cortisol levels hoog zijn (dus je stresshormonen), worden de hormonen verstoord die nodig zijn voor een regelmatige ovulatie. Hierdoor kan je menstruatiecyclus onregelmatig worden of zelfs stoppen. Je begrijpt dat dit niet bevorderlijk is als je zwanger wilt worden. Dit is waarom stress ervoor kan zorgen dat het moeilijker wordt om zwanger te raken.

Je darmmicrobioom en zwanger worden

Je darmmicrobioom (vroeger heette dit darmflora) is de verzameling van biljoenen bacteriën en andere micro-organismen die in je darmen leven. Deze microben helpen bij de vertering van voedsel, het produceren van vitaminen en het ondersteunen van je immuunsysteem. Een gezond darmmicrobioom is super belangrijk voor je gezondheid, inclusief je hormonale balans. Als je darmmicrobioom uit balans is door stress, kan dit je hormonen verstoren, waardoor je minder vruchtbaar kunt worden. Een gezond microbioom helpt bij het maken en reguleren van de geslachtshormonen die nodig zijn voor een regelmatige menstruatiecyclus en zwangerschap.

In mijn praktijk geven we hier veel aandacht aan. Je zult zien dat als je microbioom op orde is, alle puzzelstukjes op de goede plek vallen. Je huid zal verbeteren, je krijgt meer energie, slaapt beter. Oh, dit is zo’n ei van Columbus! 

In mijn programma’s (LINK) zul je merken dat niet alleen je hormonale chaos verbetert, maar ook je opgeblazen buik als je die had. Dat komt omdat we automatisch het microbioom aanpakken. Of je nu gaat voor een 1-op-1 traject (LINK), groepsprogramma zodat je support om je heen voelt, of een online programma (LINK) die je volgt wanneer het jou uitkomt. Na 8 weken zul je barsten van de energie!

Stress- en geslachtshormonen hebben dezelfde bouwstoffen

Stress- en geslachtshormonen delen dezelfde bouwstoffen, voornamelijk cholesterol. Yes, vroeger werd je hier bang voor gemaakt, nu weten we wel beter. Het is super belangrijk! Dat cholesterol belangrijk is, betekent niet dat je elke dag langs de snackbar moet gaan. Dat zijn namelijk geen goede vetten. Hieronder zie je wat wél goede vetten zijn die een bouwstof zijn voor geslachtshormonen (en stresshormonen):

Wanneer je lichaam stress ervaart, gaat het meer stresshormonen zoals cortisol produceren. Omdat deze hormonen en geslachtshormonen dezelfde grondstoffen gebruiken, betekent meer aanmaak van stresshormonen dat er minder bouwstoffen overblijven voor de productie van geslachtshormonen zoals oestrogeen en progesteron. Jij begrijpt dat dit voor een hormonale disbalans kan zorgen waar je u tegen zegt!

Hoe kan stress de vruchtbaarheid van de vrouw beïnvloeden?

Je hebt hierboven al gelezen dat je lichaam stress (cortisol) altijd voorrang geeft op voortplanting. Ook weet je nu dat zowel stress- als geslachtshormonen dezelfde bouwstoffen hebben. Stress kan ontstaan door verschillende factoren:

• Het te druk hebben (mentale stress)
• Verkeerde voeding
• Slecht slapen
• Drugs
• Medicijnen
• Zoetstoffen, e-nummers en andere toxische belasting

Daarnaast kan stress leiden tot oxidatieve stress, een toestand waarbij er te veel vrije radicalen in je lichaam zijn en te weinig antioxidanten om deze te neutraliseren. Dit kan schade veroorzaken aan je cellen, inclusief je voortplantingscellen. Zoals je in de onderstaande afbeelding kunt zien, hebben cortisol en geslachtshormonen dezelfde bouwstoffen. Als deze bouwstoffen worden opgebruikt aan stress, blijft er voor je geslachtshormonen niets meer over!

Stress heeft dus zeker invloed op de vruchtbaarheid van een vrouw! Van de man geldt trouwens echt precies hetzelfde.

Welke invloed heeft stress op je zwangerschap?

Stress kan ook een negatieve invloed hebben op een zwangerschap. Chronische stress kan de kans op miskramen vergroten en bijdragen aan complicaties zoals pre-eclampsie. Ook kan stress leiden tot vroeggeboorte en een lager geboortegewicht. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat als jij stress ervaart, je geen goede zwangerschap kunt ervaren. Heel vaak gaat het ook wel goed.

Waarom kan het nog meer moeilijk zijn om zwanger te raken?

Er zijn nog veel meer redenen dat zwanger worden moeilijker gaat. Ook bijvoorbeeld leeftijd, een ongezond BMI, alcohol, drugs of verkeerde voeding, te weinig lichaamsbeweging, problemen aan je schildklier, veel melk/zuivel, een tekort aan voedingsstoffen, PCOS, PMS, endometriose of andere klachten en verminderde zaadkwaliteit kunnen bijdragen aan moeilijk zwanger raken. Gelukkig kun je een hoop doen om je vruchtbaarheid te verhogen. 

Dit zijn trouwens allemaal zaken die ik in 1 van mijn programma’s (LINK) heel goed kan uitzoeken als je moeilijk zwanger kunt worden. Samen kunnen we dan een volledig plan opstellen om je kansen op een fijne zwangerschap zo groot mogelijk te maken.

Herken je dat gevoel van altijd doorgaan? Stop even. Ik heb een gratis e-book voor je geschreven met daarin 10 praktische tips om in kleine stappen meer rust en energie te krijgen. Want jij verdient ook een moment voor jezelf. Download gratis en ontdek hoe. (LINK)

<<<< Voeg banner ebook in>>>>

Anovulatie

Anovulatie, het uitblijven van ovulatie, kan een belangrijke oorzaak van onvruchtbaarheid bij vrouwen zijn. Stress is een bekende trigger voor anovulatie doordat het je hormonale balans verstoort zoals je hierboven hebt gezien. Een normale hormonale balans is nodig voor een normale ovulatiecyclus. In mijn online programma geven we dus ook écht veel aandacht aan je stress reduceren, of in ieder geval er beter mee om kunnen gaan door wat simpele ‘hacks’.

Oxidatieve stress en vruchtbaarheid

We hadden het net al even over oxidatieve stress. Bij oxidatieve stress zijn de  schadelijke stoffen, vrije radicalen genaamd, en beschermende stoffen, antioxidanten genaamd, uit balans. Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die schade kunnen veroorzaken aan cellen, eiwitten en zelfs je DNA. Ze ontstaan als bijproduct van normale processen in je lichaam, zoals de verbranding van voedsel voor energie, maar ook door invloeden van buitenaf zoals vervuiling, straling, roken en sommige medicijnen.

Antioxidanten zijn de beschermers in je lichaam die vrije radicalen onschadelijk maken. Als er te veel vrije radicalen zijn en niet genoeg antioxidanten om ze te neutraliseren, ontstaat oxidatieve stress. Dit is niet goed voor je gezondheid. De vrije radicalen kunnen dan ongeremd hun gang gaan. Voor je vruchtbaarheid kan oxidatieve stress veel problemen veroorzaken. Bij vrouwen kan het de kwaliteit van de eicellen aantasten, de ovulatie verstoren en het moeilijker maken voor een bevruchte eicel om zich in de baarmoeder te nestelen. Bij mannen kan oxidatieve stress de spermacellen beschadigen, wat kan leiden tot problemen met de bevruchting.

Oxidatieve stress bij vrouwen beïnvloedt de ontwikkeling en rijping van de eicel, de ovulatie en de implantatie van de blastocyste in de baarmoeder. S-acetyl-glutathion is een goede antioxidant hiervoor. Andere goede antioxidanten om fertiliteit te verbeteren zijn:

• Astaxantine
• Vitamine E
• Omega-3 vetzuur

Bij mannen speelt oxidatieve schade aan spermacellen een rol bij 30% – 80% van de onvruchtbare mannen. Reactieve zuurstofdeeltjes (ROS) beschadigen het DNA van de spermacel. Deze antioxidanten zijn goed voor de man:

• Glutathion
• Selenium
• Q10
• Carnitine

Oxidatieve schade aan de zaadcel kan ontstaan door:

• Leefstijl
• Milieu
• Infecties
• Auto-immuunziektes
• Inflammatoire aandoeningen
• Afwijkingen in testikels
• Chronische ziekten

Conclusie: waarom stress ervoor kan zorgen dat het moeilijker wordt om zwanger te raken

Stress kan op verschillende manieren je vruchtbaarheid beïnvloeden. Het is daarom belangrijk dat je stress herkent en er beter mee om kunt gaan. Stress helemaal bannen uit je leven gaat natuurlijk nooit lukken en dat zou ook niet goed zijn: je hebt ook stress nodig. In mijn programma geven we veel aandacht aan omgaan met stress én natuurlijk besteden we veel aandacht aan je voeding en leefstijl. Zo optimaliseren we samen jouw vruchtbaarheid 🙂